AKTUALNOŚCI

Premiera książki Dzieci tomaszowskiego getta/Children of the Tomaszów Mazowiecki Ghetto

Fundacja Pasaże Pamięci serdecznie zaprasza na premierę książki, która odbędzie się 30 czerwca 2023 roku.


Bliskie Spotkania

Fundacja Pasaże Pamięci serdecznie zaprasza do udziału w warsztatach i spektaklu, które odbędą się w dniach 25-26 września. Tematem wspólnych spotkań będzie bliskość, czułość, empatia. Szczegóły programu znajdują się tu: bilety i program


Odznaczenie dla Fundacji Pasaże Pamięci

Z radością informujemy, że nasza Fundacja otrzymała odznaczenie „Chroniąc Pamięć” przyznawane Polakom zaangażowanym w zachowanie dziedzictwa żydowskiego i dialog polsko-żydowski. Ogłoszenie wyników odbyło się online 27 czerwca 2021 roku podczas Festiwalu Kultury Żydowskiej.


Pomoc udzielana Żydom podczas okupacji w Tomaszowie

Serdecznie zapraszamy na wirtualne spotkanie wokół pomocy udzielanej Żydom przebywającym w Tomaszowie Mazowieckim w okresie okupacji. Podczas lekcji otwartej zostaną przybliżone sylwetki zarówno Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata pochodzących z Tomaszowa, jak również wielu innych osób angażujących się w pomoc na rzecz społeczności żydowskiej.
Lekcja otwarta ma na celu przyjrzenie się sąsiedzkim relacjom polsko-żydowskim opartym na przyjaźni, jakie miały miejsce w okresie okupacji w Tomaszowie.
Lekcja zostanie przeprowadzona przez dr Justynę Biernat i jest organizowana przez Fundację Pasaże Pamięci oraz Miejską Bibliotekę Publiczną w Tomaszowie Mazowieckim.
Spotkanie odbędzie się za pośrednictwem zoom (polecamy ściągnąć program w przypadku problemów z przeglądarką).
Obowiązuje rejestracja na spotkanie:
 

Wyróżnienie dla Justyny Biernat

Z ogromną radością informujemy, że w tegorocznym konkursie o Nagrodę POLIN 2020 wyróżnienie za działania na rzecz ochrony dziedzictwa żydowskiego otrzymała Justyna Biernat. Zachęcamy do zapoznania się z uroczystym finałem konkursu, który z uwagi na trwającą pandemię, miał charakter wirtualny. Serdecznie gratulujemy wszystkich nagrodzonym i nominowanym w konkursie Muzeum Historii Żydów Polskich.

Finał konkursu Nagroda POLIN 2020 | Muzeum POLIN – YouTube

 


Justyna Biernat nominowana do Nagrody POLIN 2020

Fot. Maciek Jaźwiecki. Muzeum Historii Żydów Polskich

Z ogromną radością informujemy, że jedną z tegorocznych finalistek konkursu o Nagrodę POLIN jest dr Justyna Biernat. Nagroda jest przyznawana przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN osobom lub organizacjom działającym na rzecz ochrony pamięci o polskich Żydach oraz „przyczyniają się do kształtowania wspólnej przyszłości, wzajemnego zrozumienia i szacunku pomiędzy Polakami a Żydami”.

https://www.polin.pl/pl/nagroda-polin-justyna-biernat?fbclid=IwAR2x5m3Q5w820AJ7zFndi1WFaxhQch5_l7bPhM3qjVtar-1vw8HsV6jYzWw


TOMASZOWSKIE GETTO: LEKCJA OTWARTA

29 października 2020 o godzinie 17.00 odbędzie się wirtualne spotkanie wokół publikacji „Czarne sylwetki. Przewodnik po tomaszowskim getcie/Black silhouettes. Guide to the Tomaszów Mazowiecki ghetto”. Podczas spotkania będzie możliwość pogłębienia wiedzy na temat historii i topografii tomaszowskiego getta oraz społeczności żydowskiej Tomaszowa. Każdy uczestnik spotkania otrzyma przewodnik. Spotkanie kierowane jest do wszystkich chętnych osób, w szczególności do nauczycieli, muzealników, bibliotekarzy i pasjonatów historii lokalnej. Lekcja otwarta odbędzie się za pośrednictwem platformy zoom. Wymagana jest rejestracja:

Tomaszowskie getto: lekcja otwarta

Lekcję poprowadzi dr Justyna Biernat. Projekt współfinansowany przez Forum Dialogu.


PREMIERA PUBLIKACJI „ECHA ZAGŁADY. FRAGMENTY PAMIĘTNIKA”

Serdecznie zapraszamy na premierowe spotkanie wokół polskiego tłumaczenia wybranych wspomnień Miry Ryczke-Kimmelman. Mira wraz z rodziną trafiła do Tomaszowa Mazowieckiego na początku 1940 roku. W Tomaszowie przebywała do momentu likwidacji tzw. „małego getta”, czyli do maja 1943 roku. Broszura „Echa Zagłady. Fragmenty pamiętnika” to opis jej doświadczeń i przeżyć związanych z pobytem w Tomaszowie. Publikacja jest fragmentem książki „Echoes from the Holocaust. A Memoir”, wydanej przez Uniwersytet w Tennessee w 1997 roku.

Premiera odbędzie się za pośrednictwem mediów społecznościowych – facebook live 26 października 2020 o godzinie 17.00 (fanpage Fundacji Pasaże Pamięci). Spotkanie wokół broszury poprowadzi dr Justyna Biernat, autorka wstępu i opracowania boszury.

Publikacja „Echa Zagłady. Fragmenty pamiętnika” została sfinansowana dzięki grantowi Żydowskiego Instytutu Historycznego.


PRZEWODNIK PO TOMASZOWSKIM GETCIE

Istniejące w latach 1940-1942 w Tomaszowie Mazowieckim getto skupiało około 15 tysięcy Żydów. Po jego likwidacji na przełomie października i listopada 1942 roku powstał obóz pracy przymusowej (tzw. „małe getto”), w którym pozostało kilkaset osób. Jedną z nich była, pochodząca z Gdańska, dziewiętnastoletnia wówczas Mira Ryczke. Nazwała ona getto „wielkim domem żałoby”, opisując w swoich powojennych wspomnieniach liczne akcje wymierzone w ludność żydowską – w 1942 roku rozstrzelano członków Żydowskiej Rady Starszych i policjantów, w 1943 roku lekarzy. Ci, którzy nie zginęli w getcie, zostali wysłani do obozu koncentracyjnego w Treblince (po likwidacji getta) lub do obozu pracy przymusowej w Bliżynie (po likwidacji „małego getta”).

Ocalali bardzo często dzielili się swoimi wojennymi doświadczeniami – poprzez wywiady udzielane Muzeum Pamięci Holokaustu w Waszyngtonie lub Jad Waszem w Jerozolimie oraz poprzez publikacje. Tomaszowskie getto pojawiało się zarówno w polsko, jak i anglojęzycznych wspomnieniach tomaszowian i Żydów spoza Tomaszowa, którzy w okresie okupacji znaleźli się w tomaszowskim getcie. Swoje przeżycia w formie książkowej opisała wspomniana Mira Ryczke, jak również Zenon Neumark, Ignacy Bierzyński-Burnett, Samuel Talman (rękopis), Rena Margulies-Chernoff oraz najmłodsze tomaszowianki spośród ocalałych: Tola Grossman, Fryda Tenenbaum i Rutka Hyams. Getto stało się również głównym tematem i przestrzenią opowieści listów słanych podczas wojny przez nastoletniego Lutka Orenbacha. Wszystkie testimonia odsłaniają realia życia w getcie – z jednej strony pogarszające się warunki bytowe, głód, rozstrzeliwania; z drugiej strony podejmowane próby aktywności społeczno-kulturalnej, takiej jak teatr, organizacje młodzieżowe, tajne nauczanie.

Gromadząc zachowane materiały źródłowe oraz rozmowy i wspomnienia ocalałych, dr Justyna Biernat przygotowuje polsko-angielski przewodnik po getcie Tomaszowa Mazowieckiego. Przewodnik będzie zawierał najważniejsze informacje dotyczące getta wraz z mapą i wybranymi fotografiami. Obok przewodnika zostaną przeprowadzone warsztaty poświęcone historii tomaszowskiego getta oraz spacer edukacyjny. Projekt dr Justyny Biernat jest współfinansowany przez Forum Dialogu.

Przewodnik ukaże się w październiku bieżącego roku, zostanie wydany przez Fundację Pasaże Pamięci i będzie udostępniany nieodpłatnie.


NAGRODA KLIO DLA FUNDACJI PASAŻE PAMIĘCI

Książka „Sen o teatrze. Listy z tomaszowskiego getta” w edycji dr Justyny Biernat wydana nakładem Fundacji Pasaże Pamięci w 2018 roku została uhonorowana Nagroda Klio w kategorii edytorstwo. Bardzo się cieszymy i dziękujemy wszystkim, którzy przyczynili się do powstania publikacji.


GRANT DLA FUNDACJI PASAŻE PAMIĘCI

Z radością przekazujemy informację, że Fundacja otrzymała dofinansowanie na tłumaczenie i publikację wybranych fragmentów ksiażki Pani Miry Ryczke-Kimmelman „Echoes from the Holocaust: A Memoir”. Fundacja składa wyrazy wdzięczności grantodawcy Stowarzyszeniu Żydowski Instytut Historyczny oraz wydawcy University of Tennessee Press.


PANI MIRA RYCZKE KIMMELMAN

Pani Mira (źródło: Oak Ridge Today)

Pani Mira (źródło: Oak Ridge Today)

Z ogromnym smutkiem przekazujemy informację, że 17 kwietnia zmarła Pani Mira Ryczke Kimmelman. Pani Mira stała się jedną z bohaterek listów z tomaszowskiego getta Lutka Orenbacha. Urodzona w 1923 roku w Sopocie Pani Mira znalazła się w 1940 roku wraz ze swoją rodziną w Tomaszowie Mazowieckim, gdzie przebywała do 1943 roku.

Po wojnie Pani Mira zamieszkała w Ameryce i bardzo mocno angażowała się w edukację o Holokauście oraz w życie społeczne Oak Ridge.

Dziękujemy, Droga Pani Miro, za wspólnie spędzony czas podczas telefonicznych rozmów. Obiecujemy pielęgnować pamięć i Pani opowieści.


NAGRODA KARTY IM. KATARZYNY MIERNICKIEJ

Z ogromną radością informujemy, że dr Justyna Biernat została finalistką konkursu o Nagrodę im. Katarzyny Miernickiej za działania na rzecz pamięci historycznej, służące wspólnocie obywatelskiej, organizowanego przez Ośrodek Karta. Wśród finalistów znaleźli się również: Grażyna Patryn z Krokowej, Wojciech Olejniczak ze Zbąszynia i Mirosław A. Supruniuk z Torunia. Fundacja Pasaże Pamięci gratuluje wszystkim finalistom oraz laureatowi konkursu, Mirosławowi A. Supruniukowi i dziękuje za dostrzeżenie działań na rzecz wielokulturowej historii Tomaszowa Mazowieckiego.

finaliści konkursu o Nagrodę KARTY im. Katarzyny Miernickiej (źródło: Ośrodek Karta)


PREMIERA KSIĄŻKI „SEN O TEATRZE. LISTY Z TOMASZOWSKIEGO GETTA”

plakat_a3_sztuk20

Fundacja Pasaże Pamięci serdecznie zaprasza na premierę książki „Sen o teatrze. Listy z tomaszowskiego getta”. Książka to publikacja listów pisanych przez dziewiętnastoletniego Izraela Aljuhe „Lutka” Orenbacha do jego dziewczyny Edith Blau w latach 1939-1942 w opracowaniu naukowym dr Justyny Biernat. Premiera odbędzie się w sobotę 12 stycznia 2019 roku o godzinie 17.00 przy ulicy Barlickiego 30. W programie:

Sen o teatrze

rozmowa z dr Justyną Biernat (autorka opracowania listów Lutka Orenbacha) i Agnieszką Kowalską-Owczarek (projektantka oprawy graficznej książki, wokalistka zespołu Agnellus)

prowadzenie: dr Karolina Wawer (Uniwersytet Jagielloński)

Gdzie jesteś?

koncert zespołu Agnellus (utwory skomponowane do listów Lutka Orenbacha)

Podczas spotkania będzie możliwość wspólnej rozmowy na temat listów Lutka oraz tomaszowskiego getta, jak również nabycie książki.

Serdecznie zapraszamy!

AGNELLUS – zespół w swojej kreacji wychodzi poza ramy piosenki poetyckiej, wnikając w przestrzeń muzyczno-teatralną. Porusza się pomiędzy piosenką literacką a poetyckim rockiem, niekiedy z elementami jazzu lub folkowym kolorytem. Ze względu na specyfikę zespołu można go usłyszeć na festiwalach muzycznych, teatralnych i poetyckich. Utwory autorów Agnellusa znalazły się na płycie Macieja Zembatego pt. „Piosenki z trumienki” (Canto, 2002). W październiku 2012 w Polskim Radio Łódź odbyła się premiera albumu „Ballady i transe”, (Dalmafon). Znajdują się na nim zarówno utwory poezji modernistycznej, jak również współcześnie tworzących autorów, szczególnie łódzkich poetów. Zespół ma przygotowany do wydania nowy album „Bal dla ubogich”, który będzie złożony w całości z autorskich kompozycji do słów Tuwima. Kolejnym muzycznym projektem grupy w formie mini-widowiska są „Wyliczanki, igry, fiki” – muzyczna interpretacja znanych dziecięcych zabaw słownych dla widza dorosłego oraz oprawiony plastycznie program „Dwoje Ludzieńków. Tribute to Leśmian.”

Więcej: http://agnellus.art.pl/o-nas/

Zespół współtworzą:

Agnieszka Kowalska-Owczarek – śpiew
Agnieszka Nowak – gitara akustyczna
Tomasz Kowalski – gitara basowa
Daniel Machoś – gitara elektryczna
Mateusz Joachimiak – perkusja

Przez wiele lat perkusistą zespołu oraz współtwórcą muzyki był Paweł Zawierucha. Jest on współtwórcą muzyki do projektu „Wyliczanki, igry, fiki”.


SPACER ŚLADAMI TOMASZOWSKIEGO GETTA

Dnia 6 października 2018 roku odbył się spacer edukacyjny śladami tomaszowskiego getta prowadzony przez dr Justynę Biernat. Podczas wspólnej wędrówki poznaliśmy obszar dawnego getta, który został wyznaczony dnia 3 maja 1940 roku i w obrębie którego znalazły się między innymi: Wielka Synagoga przy ulicy Handlowej 7 oraz drewniana bóżnica przy ulicy Jerozolimskiej 17. Dowiedzieliśmy się, kim byli członkowie tomaszowskiej Rady Starszych oraz jak funkcjonował gettowy teatr. Nasz spacer zakończyliśmy przy ulicy Wieczność, gdzie znajdował się Plac Wysiedleń.

Podczas spaceru Fundacja prowadziła zbiórkę pieniężną na rzecz publikacji listów z tomaszowskiego getta. Łącznie zebrano 561,60 złotych, w tym 414 złotych i 40 dolarów.

Serdecznie dziękujemy za wspólnie spędzony czas w międzynarodowym i międzypokoleniowym gronie. Dziękujemy za tak hojne wsparcie projektu publikacji listów Lutka Orenbacha. Książka pojawi się w grudniu bieżącego roku.


GETTO TOMASZÓW MAZOWIECKI: SPACER EDUKACYJNY

Fundacja Pasaże Pamięci zaprasza do udziału w spacerze śladami tomaszowskiego getta. Podczas spaceru poznamy historię getta oraz głównych bohaterów i miejsca z listów Lutka Orenbacha.
Miejsce i godzina spotkania: Plac Kościuszki (Punkt Informacji Turystycznej), sobota 6 października 2018, godz. 11.00
Czas trwania spaceru: 2h
Prowadzenie: dr Justyna Biernat (Polska Akademia Nauk, Fundacja Pasaże Pamięci)
Koszt według zasady „zapłać, ile zechcesz”. Wszystkie zebrane pieniądze zostaną przeznaczone na publikację książki „Sen o teatrze. Listy z tomaszowskiego getta”, która ukaże się w grudniu bieżącego roku.
Zapisy: drogą mailową fundacja.pasazepamieci@gmail.com oraz telefonicznie 695-175-928

LISTY Z TOMASZOWSKIEGO GETTA – PUBLIKACJA

Fundacja Pasaże Pamięci zwraca się z prośbą o wsparcie finansowe publikacji i edycji krytycznej listów z tomaszowskiego getta. Trwa obecnie zbiórka funduszy na opublikowanie książki Sen o teatrze. Listy z tomaszowskiego getta. Szczegóły zbiórki:

https://pomagam.pl/listyzgetta

NOMINACJA DR. JUSTYNY BIERNAT DO TYTUŁU CZŁOWIEKA ROKU 2017

Kapituła Redakcji „Dziennika Łódzkiego” nominowała dr Justynę Biernat do tytułu Człowieka Roku 2017 w kategorii Kultura „za nowatorską działalność rzecz kultury i oświaty”, za działalność na rzecz wielokulturowości. 
 
Niezmiernie cieszy nas fakt, że działania społeczne, kulturalne i edukacyjne, jakie są udziałem Justyny zostały dostrzeżone i wyróżnione. Trudno nam jednak zaakceptować fakt wyboru przez organizatora plebiscytu formuły, jaką jest oddawanie głosów na kandydatów w formie płatnych SMSów, zwłaszcza gdy dotyczy to sfery Kultury, która boryka się z problemem niedofinansowania, wszak owe smsowe złotówki mogłyby wspomóc chociażby działania naszej Fundacji 🙂
Niemniej jednak z dużą nieśmiałością prosimy Was o wsparcie kandydatury naszej Justyny. To, co robi dla Tomaszowa i dla jego mieszkańców warte jest Naszych wspólnych głosów.

WEBINARIUM STYMULACJA

webinariumSTYMULACJA

Fundacja Pasaże Pamięci serdecznie zaprasza do udziału w webinarium poświęconym pedagogice teatru oraz problemowi motywacji w procesie edukacji. Podczas wspólnych, wirtualnych spotkań dowiemy się, w jaki sposób rozwiązywać konflikty w grupie i w jaki sposób stymulować uczestników zajęć. Spotkania w terminie: 19-21 marca 2018 roku. Koszt jednego spotkania to 30 zł, całość webinarium potwierdzona certyfikatem to 80 zł. Koszt 100 zł obejmuje zarówno udział w całym webinarium, jak i certyfikat oraz materiały dydaktyczne przesłane do uczestnika po zakończeniu webinarium. Webinarium poprowadzi dr Justyna Biernat, krytyk teatralny i pedagog teatru z kilkuletnim doświadczeniem pedagogicznym.

Zgłoszenia: https://stymulacja.zgloszenia24.pl

webinariumSTYMULACJAharmonogram


WEBINARIUM BRZYDALwebinariumBRZYDAL

Fundacja Pasaże Pamięci serdecznie zaprasza do udziału w webinarium poświęconym pedagogice teatru dziecięcego. Podczas wspólnych, wirtualnych spotkań dowiemy się, w jaki sposób atrakcyjnie edukować poprzez teatr. Spotkania w terminie: 19-21 lutego 2018 roku. Koszt jednego spotkania to 30 zł, całość webinarium potwierdzona certyfikatem to 80 zł. Koszt 100 zł obejmuje zarówno udział w całym webinarium, jak i certyfikat oraz materiały dydaktyczne przesłane do uczestnika po zakończeniu webinarium. Webinarium poprowadzi dr Justyna Biernat, krytyk teatralny i pedagog teatru z kilkuletnim doświadczeniem pedagogicznym.

Zgłoszenia:  https://brzydal.zgloszenia24.pl

webinariumBRZYDALharmonogram


  ŻYCZENIA ŚWIĄTECZNE

Fundacja Pasaże Pamięci składa serdeczne życzenia z okazji Świąt Bożego Narodzenia, życząc wszystkim by nadchodzący 2018 rok był rokiem kolejnych spotkań, wyzwań i inspiracji.

dr Justyna Biernat, Karolina Gajek-Szczepanik, Bartłomiej Sęk


WYSTAWA TOMASZOWSCY KRAWCY

Fundacja Pasaże Pamięci jest w trakcie przygotowywania wystawy poświęconej tomaszowskim krawcom. Fundacja przeprowadza wywiady z krawcami oraz ich rodzinami, prowadzi prace archiwalne, kwerendy oraz gromadzi materiały związane z profesją krawiectwa. Dotychczas udało się przeprowadzić rozmowy z trzema krawcami oraz jedną rodziną krawiecką, jak również pozyskać cenne zbiory. Fundacja zachęca do kontaktu (695-175-928) oraz składa serdeczne podziękowania za dotychczasowe spotkania. W szczególności wyrazy wdzięczności kieruje ku rodzinie Pana Jerzego Kuli, którego maszyna krawiecka została przekazana do naszej pracowni.

maszynaPANjerzyKULA

Maszyna Pana Jerzego Kuli


Fundacja Pasaże Pamięci serdecznie zaprasza do udziału w cyklu webinariów poświęconych pedagogice teatru, edukacji przez sztukę, edukacji wielokulturowej oraz tradycji lokalnej. Na cykl składa się pięć wirtualnych spotkań, podczas których uczestnicy zyskają narzędzia do atrakcyjnej pracy edukacyjnej. Webinarium skierowane jest do wszystkich osób pragnących pogłębić swój warsztat pedagoga, edukatora, animatora. Poprowadzi je dr Justyna Biernat, krytyk teatralny i pedagog teatru, autorka projektów edukacyjno-artystycznych Fundacji Pasaże Pamięci.

Webinaria odbędą się w terminie 4-8 grudnia 2017 w godzinach 18.00-19.30. Koszt udziału w jednym spotkaniu to 25 złotych, koszt cyklu to 100 złotych. Uczestnicy wszystkich spotkań otrzymają certyfikat.

Zachęcamy do zapoznania się z harmonogramem webinariów oraz zapisów.

https://webinariumpasazepamieci.zgloszenia24.pl

webinariumHARMONOGRAM


HABEMUS DOCTRICEM

W dniu wczorajszym 8 listopada 2017 odbyła się publiczna obrona pracy doktorskiej Justyny Biernat, Prezes Fundacji Pasaże Pamięci. Praca zatytułowana „Dramaturgia lamentu. Żałobność greckiej tragedii antycznej w kręgu psychoanalizy” została obroniona z wyróżnieniem (summa cum laude) na Uniwersytecie Jagiellońskim (Katedra Teatru i Dramatu). Cieszymy się ogromnie i gratulujemy!


LABORATORIUM ŚWIETLNE

Fundacja Pasaże Pamięci serdecznie zaprasza na warsztaty teatralne poświęcone światłu. Światło jest podstawowym elementem budowania zdarzenia teatralnego i jego atmosfery. Na początku warsztatów będziemy obserwować światło: jego barwę, natężenie, kształt, ruch i to, w jaki sposób odmienia obiekty, które znajdują się w jego zasięgu. Korzystając z naszych obserwacji, będziemy tworzyć proste historie przy pomocy światełek, lamp i cieni. W drugiej części warsztatów poznamy kilka sekretów teatru cieni,
tworzonego na starym rzutniku pisma. Uczestnicy będą mieli okazję stworzyć krótkie etiudy cieniowe.

Zapisy:

https://0a4txypspf4q7mumr93pg90qc.zgloszenia24.pl/

Koszt: 40zł/os
Adresaci: wszyscy w wieku 6+
Czas i miejsce: 25 listopada, godz. 10.00-14.00, Pracownia Fundacji Pasaże Pamięci, ul. Barlickiego 26/28
Prowadzenie: Ewa Maria Wolska – studentka V roku reżyserii na Wydziale Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku (Akademia Teatralna im. A. Zelwerowicza w Warszawie). Ukończyła filologię polską i kulturoznawstwo na Uniwersytecie Łódzkim. Prowadzi warsztaty teatralne, zajmuje się też tworzeniem lalek i rękodziełem. We wrześniu wyreżyserowała Przygody Pędrka Wyrzutka Stefan Themersona w Teatrze Pinokio w Łodzi. Stypendystka Prezydenta Miasta Białegostoku.

laborattorium

TOMASZOWSCY KRAWCY I KRAWCZYNIE

wystawa Fundacji Pasaże Pamięci

Jedną z częstszych profesji w międzywojennym Tomaszowie było krawiectwo. W archiwalnych aktach meldunkowych oraz podaniach o dowody osobiste wielokrotnie pojawiają się: krawiec, krawczyni, krawcowa. Fundacja Pasaże Pamięci zamierza skompletować jak najwięcej informacji oraz materiałów o dawnych warsztatach krawieckich oraz zaprezentować je w formie wystawy.

Serdecznie zapraszamy wszystkich, którzy posiadają w swoich rodzinnych zbiorach materiały związane z dawnym krawiectwem (zdjęcia, listy, zaświadczenia, dyplomy, narzędzia krawieckie). Fundacja chciałaby nie tylko zgromadzić cenne materiały, ale również przeprowadzić wywiady z krawieckimi rodzinami. Prosimy o kontakt mailowy (fundacja.pasazepamieci@gmail.com) lub telefoniczny (695-175-928).

Na zdjęciach żydowscy międzywojenni krawcy i krawczynie z Tomaszowa (kolejno od lewej): Łaja Łokieć, Hersz Szaja, Alta Wajzberg, Rachmil Woland, Szewa Bromberg, Mordka Ajzenberg, Rojza Frajndlich

Zdjęcia ze zbiorów Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim (Oddział w Tomaszowie Mazowieckim), Akta Miasta Tomaszowa Mazowieckiego.

MOJIEJSCE. TEATRALNE ARCHIWUM MIASTA

Fundacja Pasaże Pamięci serdecznie zaprasza na spektakl „Moje miejsce”
przygotowany w oparciu o tomaszowskie archiwa rodzinne. Odbędzie się
w najbliższą sobotę 12 sierpnia o godz. 19.00 w ogrodach przy ul. Barlickiego 26/28.
 
Z uwagi na kameralny charakter spektaklu i ograniczoną ilość miejsc,
nieodpłatne wejściówki do odebrania w Biurze Informacji Turystycznej na Placu Kościuszki.
 
Wystąpią:
Barbara Dębiec, Czesława Mastalerz, Oliwia Król, Hania Sęk, Marysia Sęk, Zosia Sęk, Dominika Zdulska
Dramaturgia i reżyseria: Justyna Biernat
Opracowanie muzyczne: Agnieszka Kowalska-Owczarek
 
Po spektaklu odbędzie się ogłoszenie wyników konkursu literackiego
„Tomaszowska Dorożka” oraz wręczenie nagród zwycięzcom. Będzie także miała miejsce premiera questów.

ARCHIWA RODZINNE//HAPPENING

Archiwa Rodzinne to pierwszy happening Fundacji Pasaże Pamięci. Zrealizuje go grupa warsztatowa Teatralnego Archiwum Miasta przygotowująca właśnie spektakl performatywny w ramach projektu „Membrany”.
Kiedy: sobota 5 sierpnia 2017, godz. 17.00
Gdzie: plac przy Pałacu Knothego
Co: Rozmowy przystolikowe wokół rodzinnych archiwów
Przysiądź się, posłuchaj, opowiedz. Przynieś stare zdjęcia i opowieści.
Wymień się wspomnieniem.

Narysuj z nami tomaszowską „mapę wspomnień”.
Do zobaczenia! Let it happen!
Happenerzy Pasaży Pamięci

Centrum Sztuki przy Wielkim Stawie

Widok łaźni przy Wielkim Stawie. Zbiory Jerzego Pawlika

W dniu 21 września 2016 roku Fundacja Pasaże Pamięci skierowała pismo o poniższej treści do Urzędu Miasta w Tomaszowie Mazowieckim:

Działając w imieniu Fundacji Pasaże Pamięci, w związku z ogłoszonymi konsultacjami społecznymi dotyczącymi zgłaszania projektów do Programu Rewitalizacji Miasta Tomaszowa Mazowieckiego na lata 2016-2020, niniejszym zgłaszamy propozycję projektu rewitalizacyjnego, do realizacji przez Gminę – Miasto Tomaszów Mazowieckim samodzielnie bądź w partnerstwie publiczno – prywatnym.

Nazwa projektu:

Centrum Sztuki przy Wielkim Stawie

Przedmiotem projektu jest rewitalizacja terenu pomiędzy ulicami: Tkacką, Farbiarską, ks. Stanisława Grada w Tomaszowie Mazowieckim [97-200] zabudowanego budynkiem dawnej łaźni o pow. zabudowy 427 mkw.

Projekt polega na przebudowie/odbudowie i adaptacji na cele kulturalne.  Projekt obejmuje wykonanie ekspertyzy technicznej określającej zakres przebudowy/odbudowy i adaptacji na podstawie, której zostanie opracowana kompleksowa dokumentacja techniczna wraz z uzyskaniem wszelkich uzgodnień i pozwoleń na wykonanie prac dot. budynku oraz zagospodarowanie terenu przyległego.

Centrum Sztuki przy Wielkim Stawie ma być dynamiczną i nowoczesną przestrzenią upowszechniającą wiedzę o historii i kulturze Tomaszowa Mazowieckiego. Ma to być miejsce, w którym zarówno mieszkańcy miasta, jak i turyści poznają bogactwo dawnych Kuźnic Tomaszowskich: tradycje włókiennicze miasta, jego atrakcyjną i zabytkową architekturę oraz oblicze artystyczne. Obok sugerowanej stałej ekspozycji Tomaszowa fabrycznego, nagradzanego niegdyś za swoje przemysłowe osiągnięcia na międzynarodowych wystawach, Centrum Sztuki ma także przybliżyć historię miasta XX i XXI wieku. Ma opowiedzieć za sprawą interaktywnych, nowoczesnych ekspozycji o wielokulturowości Tomaszowa i jego losach. Centrum Sztuki ma edukować nie tylko poprzez stałą galerię sztuki i historii, ale także poprzez regularne spotkania, warsztaty, szkolenia (zarówno dla tomaszowian, jak i ogólnopolskich oraz międzynarodowych odbiorców skoncentrowanych wokół sztuki). Ma także być przestrzenią otwartą na koncepcje tomaszowian: kameralne koncerty, spektakle, wystawy etc. Ma edukować w sposób nowoczesny i atrakcyjny, prezentując bogactwo Tomaszowa. Już sama nazwa Centrum przypomina o dawnej tradycji, w której kluczową rolę dla rytmu miasta pełnił Wielki Staw zasilający liczne, prężnie funkcjonujące fabryki oraz łaźnię. Centrum Sztuki to także miejsce, które może służyć lokalnym, drobnym przedsiębiorcom. W jego przestrzeni może znaleźć swoje miejsce kawiarnia, sklepik z pamiątkami, księgarnia, klubokawiarnia, pokoje do wynajęcia, a także teren przyległy przeznaczony na taras czy miejsca parkingowe etc. Przestrzeń może być różnorako wykorzystana także do pełnienia funkcji kongresowej, noclegowej. Teren objęty projektem jest zlokalizowany w ścisłym centrum miasta, gdzie odbywa się największy przepływ ludzi, a zatem poza walorami historycznymi jest to miejsce atrakcyjne dla potencjalnych odbiorców czy przedsiębiorców.

Budynek został wybudowany jako rytualna łaźnia, czyli mykwa dla żydowskich osadników w Tomaszowie Mazowieckim. Mykwę zbudował zarząd gminy żydowskiej z prezesem Aleksandrem Landsbergiem na czele. Celem projektu jest zachowanie dziedzictwa kulturowego poprzez ochronę zabytku wpisanego do Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami dla miasta Tomaszowa Mazowieckiego na lata 2011-2014. Rewitalizacja obszaru objętego projektem pozwoli na poprawę walorów estetycznych, będzie stanowiła kontynuację dotychczas pojętych działań rewitalizacyjnych przez Gminę – Miasto Tomaszów Mazowiecki, szczególnie w obszarze ścisłego centrum, pozwoli na nadanie nowych funkcji z zachowaniem historii tego miejsca i Tomaszowa Mazowieckiego.

Jednocześnie wnioskujemy o dokonanie zmian w Gminnym Programie Opieki nad Zabytkami dla Miasta Tomaszowa Mazowieckiego na lata 2011-2014 w zakresie wspomnianego obiektu/ terenu.

Lokalizacja projektu:

Tomaszów Mazowiecki [97-200], ul. Tacka nr 10, obręb i nr działki: 262/1 w obr. 9.

Niniejszy projekt stanowi autorski pomysł Fundacji Pasaże Pamięci i wyraz zainteresowania ochroną ważnych miejsc dla historii Naszego miasta. Mając na uwadze powyższe wnioskujemy o wprowadzenie przedmiotowego projektu jako projektu uzupełniającego do Programu Rewitalizacji Miasta Tomaszowa Mazowieckiego na lata 2016-2020. Jednocześnie nadmieniamy, iż fundacja wyraża chęć współpracy w zakresie merytorycznym dotyczącym niniejszego projektu.

Tomaszowska macewa

Fundacja Pasaże Pamięci otrzymała informację, że na jednym z tomaszowskich chodników znajduje się żydowska stela nagrobna. Podjęła już starania, by przenieść ją na właściwe jej miejsce, czyli tomaszowski cmentarz żydowski. Serdecznie dziękujemy za wiadomość i zachęcamy wszystkich, by nie pozostawali obojętni na tego rodzaju odkrycia.

Świąteczne pozdrowienia od Fundacji Pasaże Pamięci

Czasu wypełnionego bliskością, szacunkiem i wzajemnym zrozumieniem

życzy Justyna, Karolina i Bartek

Zaproszenie świąteczne od Fundacji Pasaże Pamięci

Fundacja Pasaże Pamięci serdecznie zaprasza do udziału w warsztatach artystycznych realizowanych w ramach cyklu spotkań pod wspólną nazwą „Pasaż Świąteczny”.  Zapraszamy dzieci z rodzicami, opiekunami, dziadkami, rodzeństwo, przyjaciół – obiecujemy miłą atmosferę, dobrą herbatę i ciasto. Zapraszamy wszystkich bez względu na wiek!

Warsztaty zostały podzielone na trzy bloki tematyczne:

PASAŻ RĘKODZIELNICZY z udziałem twórczyń ludowych
-wspólnie przygotujemy świąteczne ozdoby (aniołki, mikołajki itp.), które będą mogły ozdobić Wasze choinki, domy. Będzie możliwość wykonania ozdób w różnych technikach: szydełko, papier/bibuła-koszt udziału: 30 zł za osobę.
-promocja dla „dwójek” —- zabierz ze sobą kogoś, a zapłacicie 40 zł za dwie osoby, za „dwójkę”
10 grudnia 2016 (sobota)
godz. 10.00-12.30
miejsce: gościnnie w Pracowni Spotkań Artystycznych SPLOTY, ul. Mościckiego 34/36
szczegóły: 695-175-928, fundacja.pasazepamieci@gmail.com
zgłoszenia:
https://pasazswiateczny.zgloszenia24.pl/

PASAŻ FLORYSTYCZNY we współpracy z pracownią florystyczną artAnn
-wspólnie przygotujemy świąteczne kompozycje z wykorzystaniem naturalnych materiałów
-koszt udziału: 40 zł za osobę.
-promocja dla „dwójek” —- zabierz ze sobą kogoś i wspólnie stwórzcie jedną kompozycję, a zapłacicie 50 zł za dwie osoby —-
11 grudnia 2016 (niedziela)
godz. 11.00-13.00
miejsce: Pracownia Fundacji Pasaże Pamięci, ul. Barlickiego 26/28

zgłoszenia:

https://pasazswiateczny.zgloszenia24.pl/

PASAŻ LALKARSKI z udziałem lalkarki i rzemieślnika teatralnego Ewy Marii Wolskiej (Akademia Teatralna, Wydział Lalkarski w Białymstoku)

-wspólnie przygotujemy własne, przenośne teatrzyki papierowe pod choinkę, inspirując się baśniami i bajkami
-koszt: 80 zł za osobę —cały cykl warsztatowy obejmujący dwa dni—
17 oraz 18 grudnia 2016 (sobota/niedziela)
godz. 10.00-14.00
miejsce: Pracownia Fundacji Pasaże Pamięci, ul. Barlickiego 26/28, szczegóły: 695-175-928, fundacja.pasazepamieci@gmail.com
zgłoszenia:
https://pracownialalkarska1.zgloszenia24.pl/

WIRTUALNY SPACER
 
W minioną sobotę 19 listopada 2016 roku w naszej pasażowej pracowni przy dawnej ulicy świętej Tekli odbył się wirtualny spacer po międzydwojennym Tomaszowie. Wspólnie słuchaliśmy artystycznych audioprzewodników powstałych w ramach projektu „Palimpsesty” oraz oglądaliśmy stare zdjęcia ze zbiorów Jerzego Pawlika. Towarzyszyła nam wystawa przygotowana przez: Jerzego Pawlika, Wiesława Strzeleckiego oraz Zakład Fotograficzny Agnieszki i Konrada Kierebińskich. Serdecznie dziękujemy wszystkim gościom za wspólnie spędzony czas, a naszym mamom za pyszny, domowy poczęstunek. Do zobaczenia niebawem w kolejnej, wyobrażonej podróży!
 
 
 
 

 
DZIĘKUJEMY
 
Z ogromnym smutkiem przyjęliśmy dziś wiadomość, że zmarła zaprzyjaźniona z naszą Fundacją Pani Halina Czapiga. Droga Pani Halinko, dziękujemy ogromnie za Pani uśmiech oraz opowieści, jakie Pani nam pozostawiła. Dziękujemy, że zechciała Pani podzielić się swoimi rodzinnymi archiwami. Obiecujemy o nie dbać i pamiętać. Do zobaczenia!
Halina Czapiga. Rok 1957. Zbiory Haliny Czapigi.

Halina Czapiga. Rok 1957. Zbiory Haliny Czapigi.

 
DNI OTWARTE FUNDACJI PASAŻE PAMIĘCI
 

ulica św. Tekli (dziś Barlickiego 26/28) zbiory Jerzego Pawlika

 
Serdecznie zapraszamy do naszej pasażowej Pracowni przy ulicy Barlickiego 26/28 w dniach 14-18 listopada 2016 roku w godzinach 16.00-18.00, aby:
-poznać naszą ofertę edukacyjno-artystyczną
-poznać naszą biblioteczkę i kolekcjonerskie zbiory
-porozmawiać o dawnym Tomaszowie
-napić się naparu imbirowego, rozgrzewającej herbaty lub kawy
-pospacerować w ogrodach Piescha
Czeka na Was codziennie Justyna Biernat, prezes Fundacji Pasaże Pamięci.
Dajcie nam się poznać!
 
TOMASZOWSKI SPACEROWNIK ARTYSTYCZNY
 

dorożka przy ulicy św. Antoniego (przed Kościołem Zbawiciela) zbiory Jerzego Pawlika

 
Serdecznie zapraszamy na wspólny, wirtualny spacer po międzywojennym Tomaszowie. Tomaszowska dorożka zabierze nas w podróż po miejscach związanych z dawnym życiem artystycznym miasta. Podczas wirtualnego spaceru w Pracowni Pasaży Pamięci przy ulicy Barlickiego 26/28 posłuchamy audioprzewodnika artystycznego, przygotowanego w ramach projektu „Palimpsesty” oraz poznamy unikatowe, niepublikowane zdjęcia ze zbiorów Pana Jerzego Pawlika. Do zobaczenia 19 listopada 2016 roku o godzinie 17.00!
 
 
 
Fundacja Pasaże Pamięci zaprasza wszystkich zainteresowanych współpracą w ramach wolontariatu.
Potrzebujemy osób do rozniesienia programów z ofertą edukacyjno-artystyczną Pracowni Pasaże Pamięci w przyszłym tygodniu
w godzinach popołudniowych (maksymalnie 2-3h czasu pracy). Odwdzięczymy się zaświadczeniem o wolontariacie oraz
wspólną, smakowitą kolacją w naszej Pasażowej Pracowni.

Wszystkich chętnych prosimy o kontakt telefoniczny: 695-175-928, mailowy: fundacja.pasazepamieci@gmail.com lub przez media
społecznościowe. Moderatorami działań wolontaryjnych są: Karolina Gajek-Szczepanik i Bartłomiej Sęk.
Do zobaczenia!

 
BAŚŃ O APOLONII
 
„Niebo iskrzyło od gwiazd, a ziemia pobrzmiewała nocną, mozolną pracą fabryk ukrytych wśród gęstych lasów.
Zlękniona Apolonia zacisnęła powieki.” 

Fundacja Pasaże Pamięci serdecznie zaprasza na czytanie performatywne „Baśni o Apolonii, która cztery próby przejść musiała” będącej owocem prac warsztatowych „Metamorfozy miasta”. Warsztaty odbywały się w dniach 16-26 sierpnia 2016 roku w Domu Ogrodnika przy ulicy Barlickiego 26/28. Warsztaty literackie prowadziły doktorantki Uniwersytetu Jagiellońskiego: Justyna Biernat i Karolina Wawer, a dramaturgiczne Justyna Biernat. Muzykę do baśni skomponowała wokalistka i kompozytorka Maria Ka. 
Baśniopisarze:
Justyna Biernat, Przemysław Biernat, Weronika Biernat, Zuzanna Dąbrowska, Małgorzata Jedyk, Wiktoria Kondejewska, Mateusz Podlasiak, Paulina Rudnicka, Krystyna Rybak, Bartłomiej Sęk, Hanna Sęk, Aleksandra Tylman, Karolina Wawer.
Aktorzy:
Weronika Biernat, Zuzanna Dąbrowska, Katarzyna Garczyńska, Wiktoria Kondejewska, Dorota Mazurek, Dawid Podlasiak, Paulina Rudnicka, Krystyna Rybak, Bartłomiej Sęk, Hanna Sęk, Aleksandra Tylman.
Opracowanie muzyczne: Maria Ka
Czytanie baśni odbędzie się dnia 26 sierpnia o godzinie 19.00 na ulicy Barlickiego 26/28.
 

 

PODZIĘKOWANIA DLA DARCZYŃCÓW

Fundacja Pasaże Pamięci pragnie złożyć serdeczne podziękowania wszystkim, którzy zechcieli wesprzeć finansowo projekt Metamorfozy miasta. Wasz gest jest dla nas niezwykle cenny, dlatego pozwólcie, że Wasze imiona znajdą się na naszej stronie. Dziękujemy zarówno wymienionym poniżej osobom, jak i tym, którzy zdecydowali pozostać anonimowymi darczyńcami.

Mecenasi tomaszowskiej kultury:

Bożena z Tomaszowa Mazowieckiego, Przemysław Biernat, Justyna Chądzyńska, Mieczysława Gajek, Robert Garczyński z Tomaszowa Mazowieckiego, Paweł Herzog – artysta fotograf, Wojciech Kaczor – urzędnik, Maria Ka – Kawska, Natalia Kiełpińska, Katarzyna i Tomasz Kowalscy, Aleksandra Kulis, Jadwiga Mach, Anna Małodzińska, Michalina Mieszczankowska, Monika, Renata Radzikowska, grupa nieformalna Sanae Feminae, Karol Sienkiewicz, Beata Siła-Młynarczyk, Gabriela Stefańczyk-Wlazło – kierownik Biura Projektów UM, Kamil Szczepanik, Piotr Szczepanik, Tomek z Tomaszowa, Maksymilian Wroniszewski, Anna Zwardoń

POWIADAM WAM ZACNY TO PROJEKT

Fundacja Pasaże Pamięci gorąco zachęca do wsparcia projektu Metamorfozy miasta. Pozostało jedynie kilka dni naszej zbiórki. Dziękujemy wszystkim darczyńcom!

https://polakpotrafi.pl/projekt/metamorfozy-miasta

SZOLEM ALEJCHEM!

W miniony piątek 10 czerwca 2016 roku odbył się w Tomaszowie Mazowieckim Festiwal Kultury Żydowskiej, do którego została zaproszona Fundacja Pasaże Pamięci. Nasza Fundacja wraz z Geniuszem Kreatywną Edukacją miała przyjemność animować warsztaty plastyczne GIMEL-SZIN. Podczas warsztatów wspólnie pomalowaliśmy autorskie drejdle wykonane dla nas przez Barłomieja Sęka, Damiana Kafara i Daniela Szafrańskiego. Dziękujemy wszystkim za obecność oraz za wspólne dzielenie pięknej, zielonej przestrzeni kultury przy ulicy Barlickiego 26/28. Poniżej zamieszczamy zdjęcia z wieczoru oraz przypominamy o tajemniczych literkach jidysz w drejdlowej zabawie: NUN (niszt, nic), GIMEL (ganc, wszystko), HEI (halb, połowa), SZIN (sztel, dołóż fant). A szejnem dank!

FESTIWAL KULTURY ŻYDOWSKIEJ

Fundacja Pasaże Pamięci pragnie wszystkich serdecznie zaprosić na Festiwal Kultury Żydowskiej, który odbędzie się w najbliższy piątek dnia 10 czerwca 2016 roku w Tomaszowie Mazowieckim. Organizatorami Festiwalu są: II Liceum Ogólnokształcące w Tomaszowie Mazowieckim we współpracy z Katarzyną i Stanisławem Fila, I Liceum Ogólnokształcące w Opocznie, „Geniusz” Kreatywna Edukacja oraz nasze Pasaże. W ramach festiwalu odbędzie się kilka edukacyjno-artystycznych działań. Fundacja składa podziękowania Pani Renacie Radzikowskiej za zaproszenie do udziału w festiwalu. Poniżej przedstawiamy program dnia.

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 „Gastronomik”

Warsztaty kulinarne „Chała i cymes – spotkanie z kuchnią koszerną”
prowadzi pani Marta Edmunds – szefowa kuchni w restauracji Lokal w Łodzi, uczestniczka programu Top Chef w Polsacie
8.00-10.00 szkoły gimnazjalne
11.00-13.00 szkoły ponadgimnazjalne

Tomaszowski cmentarz żydowski (wejście od ulicy Grota-Roweckiego)

9.00-13.00 sprzątanie cmentarza żydowskiego

Podwórko przy ulicy Barlickiego 26/28

17.00 Warsztaty plastyczne GIMEL-SZIN „Geniusz” Kreatywna Edukacja i Fundacja Pasaże Pamięci
18.00-20.30 Festiwal Piosenki Żydowskiej organizowany przez szkoły Żeromskiego: II LO w Tomaszowie Mazowieckim i ILO w Opocznie
21.00 „Przyjeżdża orkiestra” – film na ścianie kamienicy

METAMORFOZY MIASTA

Fundacja Pasaże Pamięci przygotowała pierwszy projekt edukacyjno-artystyczny Metamorfozy miasta. Jego realizacja jednak będzie możliwa tylko po zebraniu koniecznych środków finansowych, gdyż na co dzień działamy w Fundacji społecznie. Gorąco zachęcam wszystkich, którzy chcieliby nas wesprzeć na platformę crowdfundingową, gdzie można poznać szczegóły projektu i finansowania:

 https://polakpotrafi.pl/projekt/metamorfozy-miasta

BAROMETR TOMASZOWSKIEJ KULTURY

Jednym z istotniejszych narzędzi pracy Fundacji Pasaże Pamięci są wirtualne ankiety, dzięki którym może ona dokonywać ważnych rozpoznań w obszarze tomaszowskiej kultury i edukacji. W dniach od 17 lutego do 18 marca bieżącego roku można było wypełnić internetową ankietę Barometr Tomaszowskiej Kultury, co uczyniło 77 osób (46 kobiet i 31 mężczyzn), w tym 3 osoby poniżej 16 roku życia, 17 osób w przedziale wiekowym 17-25 lat, 28 osób w przedziale wiekowym 26-40 lat, 21 osób w przedziale wiekowym 41-60 lat oraz 8 osób powyżej 60 roku życia. 42 osoby ankietowane zadeklarowały wyższe wykształcenie, 24 osoby wykształcenie średnie, natomiast 9 osób podstawowe, a 2 osoby niepełne podstawowe. 62 osoby ankietowane na stałe mieszkają w Tomaszowie, pozostali w nim bywają (10 osób zaznacza, że pojawia się w nim raz w miesiącu). Głównym źródłem dochodu ankietowanych jest stała praca (45 osób), pozostali są na utrzymaniu rodziców (20 osób), mają pracę dorywczą (4 osoby) lub inne źródła dochodu (emerytura, renta, kredyt studencki, stypendia, zasiłek). Jedynie 7 osób ankietowanych uważa swoją sytuację materialną za zdecydowanie dobrą, większość (44 osoby) za przeciętną, 23 osoby za raczej dobrą i 3 osoby za raczej złą. Nikt nie zadeklarował zdecydowanie złej sytuacji materialnej.

CZY KULTURA JEST WAŻNA?

Na pytanie: „Czy aktywność w kulturze jest dla Pana/Pani istotna?” 42 osoby odpowiedziały „zdecydowanie tak”, 30 osób „raczej tak”, dla 3 osób jest ona obojętna, dla jednej osoby raczej nieistotna. Nikt z ankietowanych nie stwierdził, że kultura jest dla niego zdecydowanie nieistotna. Głównym źródłem finansowania udziału w kulturze są dla ankietowanych samodzielnie zarobione pieniądze, korzystają także z pieniędzy od rodziców.

Jedynie 2 osoby nie przeznaczają żadnych pieniędzy na kulturę, 31 osób wydaje miesięcznie na kulturę orientacyjnie do 50 złotych, 23 osoby 50-100 złotych, 18 osób 100-200 złotych, jedna osoba 200-300 złotych i dwie osoby powyżej 300 złotych. Najczęstszą przyczyną braku uczestnictwa ankietowanych w kulturze jest brak czasu (41,6%), następnie nieciekawe oferty (35,1%), brak pieniędzy (26%) oraz brak miejsc, do których można się wybrać (23,4%). Zgodnie z odpowiedziami ankietowanych najistotniejszymi przejawami uczestnictwa w kulturze są: chodzenie do teatru i na wystawy (61 głosów), czytanie książek (59 głosów), chodzenie na wieczory literackie (57 głosów), chodzenie na koncerty (55 głosów), chodzenie do kina (50 głosów) oraz rozwijanie swojej wrażliwości artystycznej (47 głosów). 25 ankietowanych zaznacza, że nie korzysta z tomaszowskiej oferty kulturalnej, zaś 52 osoby korzystają.

CZY TOMASZOWSKA OFERTA KULTURALNA JEST BOGATA?

Osoby ankietowane korzystające z tomaszowskiej oferty kulturalnej wskazywali najczęściej: Muzeum (wspomniane 24 razy), Tkacz i Miejski Ośrodek Kultury (wspomniane 16 razy), Arkady (wspomniane 12 razy) i Bibliotekę (11 razy). Wymieniano także Kino Włókniarz (8 razy), Skansen (6 razy), Miejski Dom Kultury (5 razy), organizacje pozarządowe (4 razy), Dzielnicowy Ośrodek Kultury i Towarzystwo Przyjaciół Tomaszowa Mazowieckiego (trzykrotnie), Archiwum (dwukrotnie). Wpisano również raz Groty, Piwnicę Kreatywności, parafie, szkoły, przedszkola, PDK, Fundację Proem, II Liceum Ogólnokształcące. Najczęściej faktycznie realizowaną w dni powszednie formą spędzania czasu przez ankietowanych jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych (37 głosów), działalność społeczna (28 głosów), praca dodatkowa i zarabianie (26 głosów), udzielanie się w miejscach kultury (21 głosów). Faktycznie realizowaną formą spędzania czasu w soboty i niedziele jest  leniuchowanie (35 głosów). Najbardziej preferowaną formą spędzania czasu dla ankietowanych jest udzielanie się w miejscach kultury (19 osób), zajmowanie się fotografią (18 głosów) oraz działalność społeczna (17 głosów), najmniej preferowaną leniuchowanie (5 głosów) i śpiewanie w zespole muzycznym (1 głos). Jak ankietowani oceniają tomaszowską kulturę? 2 osoby oceniły ją zdecydowanie dobrze, 14 osób raczej dobrze, 40 osób średnio, 14 osób raczej źle, a 7 zdecydowanie źle. Jak ankietowani oceniają poziom tomaszowskich imprez kulturalnych? 2 osoby zdecydowanie dobrze, 25 osób raczej dobrze, 23 osoby raczej źle, 3 osoby zdecydowanie źle, 24 osoby odpowiedziały: trudno powiedzieć. Ankietowani najczęściej biorą udział (raz w miesiącu) w wydarzeniach kulturalnych takich jak: seans filmowy (12 głosów), spektakl teatralny (6 głosów), warsztaty (5 głosów). Do uczestnictwa w kulturze ankietowanych najczęściej motywuje: sposób spędzenia wolnego czasu (63,6%), konkretny twórca/jego dzieła (50,6%), możliwość poznania ciekawych ludzi (49,4%), chęć uczestnictwa w życiu towarzyskim oraz znajomi i rodzina (48,1%), możliwość rozwijania własnych zainteresowań (42,9%), możliwość pogłębienia wiedzy (41,6%). Najmniej motywujące są zachęcające reklamy (6,5%), przyzwyczajenie do uczestniczenia w stałych zajęciach (5,2%). Ankietowani wiedzę o wydarzeniach kulturalnych czerpią z Internetu (77,9%), od znajomych i rodziny (61%) i z plakatów (45,5%), najrzadziej z telewizji (3,9%).

KTO JEST ODBIORCĄ TOMASZOWSKIEJ KULTURY?

19 osób ankietowanych uważa, że tomaszowska oferta kulturalna jest adresowana do wszystkich grup wiekowych, 16 osób twierdzi, że pewne grupy są pomijane, wskazując: osoby starsze, przedział 35-60, 25-45, 30-60, młodzież, aktywnych zawodowo 40+, osoby w średnim wieku i rodziców z maluchami, studentów. Co ankietowani odpowiedzieli na pytanie: Czy uważa Pan/Pani, że tomaszowska oferta kulturalna jest adresowana do tak zwanych grup wykluczonych (osoby niepełnosprawne, osoby z zaburzeniami umysłowymi, bezdomni, osoby opuszczające zakłady karne)? 6 osób odpowiedziało tak, 50 osób trudno powiedzieć, zaś 21 osób odpowiedziało nie, wskazując wymienione w pytaniu grupy. Tomaszowska oferta kulturalna spełnia oczekiwania tylko jednej ankietowanej osoby, raczej spełnia oczekiwania 27 osób ankietowanych, raczej nie spełnia oczekiwań 41 osób, zdecydowanie nie spełnia oczekiwań 8 osób, które wyjaśniają dlaczego: brak ciągłości działań przy jednoczesnym braku ich świeżości, jakość oferty jest niska, tomaszowska kultura jest nudna i nieciekawa, głównie kierowana do emerytów, uboga, tania, mało interesująca, brak spójnej strategii kulturalnej, kultura jest upolityczniona, jest potwornie nudna i dominuje festyniarskie umpa umpa dla „ciemnego ludu”, zbyt mało eventów kulturalnych, szczególnie koncertów.

Na pytanie, czy korzystając z tomaszowskiej kultury jest możliwość kontaktu z wyspecjalizowaną kadrą 12 osób odpowiada zdecydowanie tak, 41 osób raczej tak, 22 osoby raczej nie, 2 osoby zdecydowanie nie. Jeśli chodzi o profesjonalny sprzęt w kulturze (sala, multimedia, narzędzia właściwe do zajęć etc.) to 6 osób twierdzi, że zdecydowanie ma do niego dostęp, uczestnicząc w kulturze, 39 osób raczej tak, 28 raczej nie, a 4 osoby twierdzą, że zdecydowanie nie mają do niego dostępu. Na pytanie, czy uczestnicząc w tomaszowskiej ofercie kulturalnej jest możliwość pogłębienia wiedzy o historii i kulturze Tomaszowa ankietowani odpowiadali: nie (5 osób), trudno powiedzieć (30 osób), tak (42 osoby). Zgodnie z odpowiedziami ankietowanych pogłębiać tę historię można w następujących miejscach: Muzeum (18 głosów), Miejskim Ośrodku Kultury (13 osób), Skansenie (10 głosów). Pojawiały się także: Tkacz (6 głosów), Miejski Dom Kultury (5 głosów), Groty (4 głosy), Archiwum (4 głosy), Biblioteka (4 głosy). Raz wymieniono: Tomaszowski Uniwersytet Trzeciego Wieku, I Liceum Ogólnokształcące, Arkady, Miejskie Centrum Kultury, parafię, kompleksy schronów niemieckich. Pięciokrotnie wymieniono Pasaże Pamięci. 37 osób deklaruje, że zdecydowanie chciałoby pogłębić swoją wiedzę na temat historii i kultury Tomaszowa, tyle samo osób zaznaczyło „raczej tak”. Jedna osoba „raczej nie”, a dwie osoby zdecydowanie nie chcą. 44 osoby uważają, że zdecydowanie warto wzbogacić tomaszowską ofertę kulturalną o wydarzenie międzynarodowe, 22 osoby raczej tak, dla sześciu osób to obojętne, 6 osób raczej nie chce wzbogacać, a jedna zdecydowanie nie.

CO ZMIENIĆ W TOMASZOWSKIEJ OFERCIE KULTURALNEJ?

Ostatni punkt ankiety był miejscem samodzielnie formułowanych opinii, wśród których najczęściej pojawiała się wzmianka o braku jednolitej strategii i oferty kulturalnej Tomaszowa. Ankietowani kilkakrotnie podkreślali swoje niezadowolenie z utworzenia Miejskiego Centrum Kultury oraz promowania kultury w grupach uprzywilejowanych. Zaznaczano potrzebę wysokiego poziomu imprez kulturalnych, łączenia kultury z turystyką, włączenia w kulturę małych grup pasjonatów. Padały również propozycje konkretnych zmian obecnej oferty kulturalnej uwzględniające w szczególności teatr oraz kino studyjne.

Fundacja Pasaże Pamięci składa ogromne wyrazy wdzięczności wszystkim osobom, które poświęciły swój czas na wypełnienie ankiety. Dzięki niej będziemy mogli stworzyć spójną strategię kulturalną uwzględniającą potrzeby uczestników tomaszowskiej kultury. Jak wynika z powyższych ustaleń, kultura jest istotna dla ankietowanych, są oni gotowi poświęcać jej swój czas oraz dochody. Ankietowani oczekują bogatej i ambitnej oferty kulturalnej kierowanej do wszystkich grup wiekowych oraz społecznych. Fundacja zamierza wpisać się w potrzeby osób ankietowanych, akcentujących przede wszystkim różnorodność w kulturze, kompetencje oraz pasję tworzenia.


 

zbiory Janusza Kamińskiego

BAROMETR TOMASZOWSKIEJ KULTURY

Fundacja Pasaże Pamięci zachęca do wypełnienia anonimowej, wirtualnej ankiety, która pozwoli na zdiagnozowanie naszych wspólnych potrzeb kulturalnych. Barometr Tomaszowskiej Kultury ma na celu nie tylko przyjrzenie się obecnej kondycji kulturalnej miasta, ale również wyznaczenie fundacyjnych działań. Ankieta jest dostępna do dnia 18 marca pod adresem: http://www.survio.com/survey/d/J3O3B0H9U8A2T9K9B.

Wyniki ankiet zostaną opublikowane w mediach i prasie.

Zdjęcie pojawiające się w naszej notce pochodzi z 1935 roku i należy do rodzinnych zbiorów Pana Janusza Kamińskiego. Zespół mandolinistek działał w latach trzydziestych XX wieku w Szkole Podstawowej nr 4 przy ulicy św. Tekli. Jedna z mandolin na zdjęciu do dzisiaj gości w domu Państwa Kamińskich. Serdecznie dziękujemy za możliwość wykorzystania zdjęcia, które staje się dla nas symbolicznym pomostem łączącym dawne tradycje z obecną kulturą Tomaszowa Mazowieckiego.

KAŻDY Z NAS JEST OPOWIADANIEM, CZYLI ŚWIĄTECZNE POZDROWIENIA

„Każdy z nas jest opowiadaniem, które wciąż nieświadomie piszemy” twierdzi teoretyk kultury Jan Kordys. Niech więc każde takie opowiadanie będzie wyjątkowe, ważne i pełne pasji. Niech się one splatają oraz inspirują wzajemnie bez względu na czas i miejsce powstania. Dobrych świąt i pięknego nowego roku życzy

Justyna Biernat

GEMÜTLICH

Dramat „Listy z getta”, napisany przez grupę dramaturgiczną podczas tegorocznego projektu „Nie/Pamięć. Teatr w Tomaszowie Mazowieckim”, składa się niemal wyłącznie z listów Izraela Aljuche Orenbacha pisanych do jego ukochanej dziewczyny Edith Blau. Listy Lutka zostały potraktowane przez autorów dramatu jako wielogłos getta, zapis nie tylko młodzieńczych uczuć, ale również artystycznych pasji ich autora. Wykorzystana forma centonu pozwoliła przybliżyć się do estetyki listów, stanowiąc niejako ślad obecności ich nadawcy oraz jego przyjaciół. Wykorzystane w tekście fragmenty wiersza Juliana Tuwima czy Juliusza Słowackiego dopełniły wizerunek młodego artysty i domknęły poetycki horyzont wyznaczony przez Izraela. Listy wybrzmiały w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Tomaszowie Mazowieckim dnia 10 grudnia oraz w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Opocznie dnia 11 grudnia. Czytanie performatywne przygotowali: Weronika Biernat, Przemysław Biernat, Wiktoria Kondejewska, Anna Kowalska, Krzysztof Karbowiak, Hanna Sęk, Bartłomiej Sęk we współpracy z Justyną Biernat. W opoczyńskim Domu Esterki młodzież opowiedziała tomaszowskim dramaturgom o swoich dotychczasowych projektach. Spotkaniu w Tomaszowie towarzyszyły rozmowy wokół tomaszowskiego getta. Dramaturdzy mieli przyjemność występować na miniaturowej scence w sali mieszczącej 50 osób, zupełnie jak Mały Teatr Sztuki. Nastrój był naprawdę gemütlich, powiedziałby Lutek.

Grupa Dramaturgiczna serdecznie dziękuje wszystkim przybyłym gościom za ich obecność, sympatię i wspólne rozmowy. Dziękuje także Dyrektorom Bibliotek: Pani Ewie Adamskiej oraz Panu Andrzejowi Śliwce za udzieloną gościnę, a także Marii Ka za Jej muzykę wykorzystaną w czytaniu performatywnym. Dramaturdzy zachęcają do odwiedzenia strony: https://mariaka.bandcamp.com/

Rozpowszechnianie dramatu „Listy z getta” możliwe jest dzięki uzyskanym zgodom od Muzeum Pamięci Holokaustu w Waszyngtonie (listy z tomaszowskiego getta) oraz Fundacji im. Juliana i Ireny Tuwim w Warszawie („Sokrates tańczący” Juliana Tuwima). Dramat przygotowywany jest właśnie do druku w czasopiśmie literackim „Arterie”.

Dziękujemy za udzielone pozwolenia i zapraszamy do naszej galerii „różnych facjat”, jak nazywał swoich przyjaciół w listach Lutek.

Nieodłącznym komponentem czytania performatywnego „Listów z getta” stał się utwór „Cigarette Mamma”, który wprowadził nas w nastrój artystycznej cyganerii.

CZYTANIE PERFORMATYWNE DRAMATU „LISTY Z GETTA”

Grupa Nieformalna Tomaszowscy Dramaturdzy oraz Miejska Biblioteka Publiczna im. Teresy Gabrysiewicz-Krzysztofikowej w Tomaszowie Mazowieckim serdecznie zapraszają na czytanie performatywne dramatu „Listy z getta”, które odbędzie się dnia 10 grudnia 2015 roku o godz. 18.00 w Miejskiej Bibliotece Publicznej, Oddziale dla Dzieci i Młodzieży na Placu Kościuszki 18. W czytaniu wezmą udział: Weronika Biernat, Przemysław Biernat, Krzysztof Karbowiak, Wiktoria Kondejewska, Anna Kowalska, Hanna Sęk, Bartłomiej Sęk. Spotkanie zostanie wzbogacone prezentacją dotyczącą żydowskiej młodzieży w okupowanym Tomaszowie. Po czytaniu zapraszamy do wspólnej rozmowy wokół listów z tomaszowskiego getta. Wstęp jest bezpłatny.

Dramat „Listy z getta” jest owocem projektu „Nie/Pamięć. Teatr w Tomaszowie Mazowieckim”. Grupa Nieformalna Tomaszowscy Dramaturdzy powstała po zakończeniu warsztatów dramaturgicznych prowadzonych przez Justynę Biernat. W dramacie wykorzystano listy z tomaszowskiego getta, a także wiersz Juliana Tuwima „Sokrates tańczący” dzięki zgodzie i uprzejmości Muzeum Pamięci Holokaustu w Waszyngtonie oraz Fundacji im. Juliana i Ireny Tuwim w Warszawie.    

LISTY Z GETTA

Ośrodek Kultury „Tkacz” serdecznie zaprasza na spektakl przygotowany w ramach projektu, dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, „Nie/Pamięć. Teatr w Tomaszowie Mazowieckim”. Nad spektaklem pracowały trzy grupy warsztatowe prowadzone przez: krytyka teatralnego Justynę Biernat (dramaturdzy), reżyser Karinę Górę (aktorzy) oraz scenografa i kostiumografa Małgorzatę Jochan (scenografowie i kostiumografowie). Premiera przedstawienia będzie miała miejsce w piątek 31 lipca 2015 roku o godzinie 19.30 przy ulicy Zgorzelickiej 27. Prosimy o odbiór bezpłatnych biletów z Ośrodka Kultury „Tkacz” lub Czytay Caffe na Placu Kościuszki. Po spektaklu zapraszamy na spotkanie z twórcami oraz pogadankę na temat przedwojennego Tomaszowa. Spotkanie odbędzie się w Miejskiej Bibliotece Publicznej Oddziale dla Dzieci i Młodzieży na Placu Kościuszki (dawny sąd).

Listy z getta

CZY TOMASZÓW POTRZEBUJE TEATRU?

Dnia 16 kwietnia 2015 roku odbyła się konferencja prasowa inaugurująca dwa projekty związane z historią tomaszowskiego teatru – projekt „Nie/Pamięć. Teatr w Tomaszowie Mazowieckim” (realizowany przez Ośrodek Kultury „Tkacz”) oraz „Krótka historia teatru w Tomaszowie Mazowieckim” (realizowany przez Miejski Ośrodek Kultury). Są one formą obchodów 250-lecia teatru publicznego w Polsce i zamierzają przyjrzeć się tradycji teatralnej Tomaszowa. Obok konferencji, zaprezentowany został happening na Placu Kościuszki (przygotowany przez M.O.K), oraz film „Hallo Szpicbródka, czyli ostatni występ króla kasiarzy”. Odbyła się także krótka debata wokół współczesnego oblicza teatralnego miasta.

POSZUKIWANY FOTORGAF

Ośrodek Kultury „Tkacz” poszukuje wolontariusza-fotografika, który zechciałby wesprzeć prace projektu „Nie/Pamięć. Teatr w Tomaszowie Mazowieckim” odbywającego się w Tomaszowie Mazowieckim w terminie 1 kwietnia – 1 września 2015 roku. Zadaniem wolontariusza byłoby stworzenie spójnej i atrakcyjnej dokumentacji fotograficznej warsztatów (1 lipca – 30 lipca), spektaklu (31 lipca) oraz prac ogrodniczo-porządkowych na tomaszowskim kirkucie (3 – 6 sierpnia). „Tkacz” przygotuje dla wolontariusza zaświadczenie o włączeniu się w projekt, umieści wybrane zdjęcia na stronie Pasaży Pamięci oraz zapewni wernisaż przygotowanych prac w placówce Ośrodka. Zainteresowanych prosimy o zgłoszenia (wraz z kilkoma dotychczasowymi fotografiami) na adres: projekt@pasazepamieci.pl

ŻYCZENIA ŚWIĄTECZNE OD OŚRODKA KULTURY „TKACZ”

O.K. TKACZ

KONFERENCJA PRASOWA

Serdecznie zapraszamy na konferencję prasową poświęconą dwóm zbliżającym się projektom teatralnym: „Nie/Pamięć. Teatr w Tomaszowie Mazowieckim” (O.K. „Tkacz”) oraz „Krótka historia teatru w Tomaszowie Mazowieckim” (M.O.K). Konferencja prasowa odbędzie dnia 16 kwietnia 2015 roku o godzinie 17.00. Zapraszamy do udziału nie tylko w konferencji, ale także w wydarzeniach jej towarzyszących, jakimi są: happening na Placu Kościuszki (godz. 16.00), otwarty panel dyskusyjny „Czy Tomaszów potrzebuje teatru?” (godz. 17.30) oraz projekcja filmu „Hallo Szpicbródka, czyli ostatni występ Króla Kasiarzy” (godz. 18.00). Wszystko to w otwartej przestrzeni na Placu Kościuszki (jeśli tylko pozwoli pogoda) lub w Miejskiej Bibliotece Publicznej, Odział dla Dzieci i Młodzieży (dawny sąd). Zapraszamy!

konferencja

Plan konferencji i wydarzeń towarzyszących

TOMASZOWSKI KIRKUT

Pragniemy poinformować, że w ramach projektu „Nie/Pamięć. Teatr w Tomaszowie Mazowieckim” odbędzie się akcja społeczna, zatytułowana „Tomaszowski Kirkut”. W ramach akcji przeprowadzone zostaną nieodpłatne prace ogrodniczo-porządkowe na terenie tomaszowskiego cmentarza żydowskiego. Celem akcji jest przywrócenie pamięci o żydowskiej tradycji Tomaszowa, dbałość o obszar zagrożony zniszczeniem oraz kontynuacja inicjatywy Beniamina Yaari-Walda, który jako prezes Związku Żydów Tomaszowskich w Izraelu w roku 1994 przeprowadził prace porządkowe na żydowskim cmentarzu w Tomaszowie. Inicjatorami akcji, która została zaproponowana podczas projektu „Pasaże Pamięci – spotkanie z kulturą tomaszowskich Żydów”, są młodzi tomaszowianie Aleksandra Koselak oraz Krzysztof Karbowiak. Ośrodek Kultury „Tkacz” otrzymał pozwolenie na przeprowadzenie akcji od właściciela tomaszowskiego kirkutu, Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Łodzi. Zachęcamy do włączenia się zarówno w akcję, jak i warsztaty teatralne realizowane w ramach projektu.

NIE/PAMIĘĆ. TEATR W TOMASZOWIE MAZOWIECKIM

Z ogromną radością informujemy, że  w ramach programu „Teatr 2015 – Promesa: 250-lecie teatru publicznego w Polsce. Edukacja teatralna i promocja teatru” dofinansowanie z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego otrzymał projekt „Nie/Pamięć. Teatr w Tomaszowie Mazowieckim”. W terminie 1 czerwca – 1 września 2015 roku Ośrodek Kultury „Tkacz” zrealizuje warsztaty teatralne, których owocem będzie spektakl inspirowany listami z tomaszowskiego getta. Po raz kolejny zatem będziemy się przechadzać pasażami pamięci o historii miasta, a także tworzyć własną, teatralną narrację o minionych wydarzeniach kulturalnych związanych z Izraelem Aljuche Orenbachem i społecznością żydowską Tomaszowa Mazowieckiego. Warsztaty skierowane są do młodzieży, aczkolwiek zapraszamy do współpracy także osoby dorosłe oraz seniorów. Spektakl będzie przygotowywany przez trzy równoległe zespoły: aktorski, scenograficzno-kostiumograficzny oraz dramaturgiczny. Pomysłodawczynią kolejnej edycji Pasaży Pamięci jest Justyna Biernat, która będzie także koordynatorką projektu. Szczegółowe informacje dotyczące programu działań projektowych pojawią się w przyszłym miesiącu.

FINAŁ

Serdecznie dziękujemy wszystkim osobom, które zaangażowały się w projekt – zarówno aktywnym uczestnikom warsztatów, prowadzącym, pracownikom Ośrodka Kultury „Tkacz”, jak i sympatykom projektu – parterom, czytelnikom strony. W szczególności dziękujemy Jerzemu Pawlikowi, którego materiały wzbogacały wszystkie działania projektowe oraz Karolinie Gajek-Szczepanik za wsparcie administracyjne.

Niech podsumowaniem projektu będą zdjęcia z gali finałowej oraz film reportażowy „List”.

Wkrótce zostanie opublikowana książka edukacyjna.

Gorąco zachęcamy do dalszej lektury naszej strony oraz nadsyłania wspomnień, listów, pocztówek, zdjęć! Niech wspólna wędrówka pasażami naszej pamięci nie ustaje.

GALA FINAŁOWA PROJEKTU

Gorąco zapraszamy na finał projektu „Pasaże Pamięci – spotkanie z kulturą tomaszowskich Żydów”, który odbędzie się dnia 3 października 2014 roku w Ośrodku Kultury „Tkacz”. Podczas wspólnego spotkania zostanie zaprezentowana książka edukacyjna, będąca owocem warsztatów edukacyjnych oraz film reportażowy grupy dziennikarskiej. Poznamy także wyniki konkursów. Co więcej, o godzinie 17.00 odbędzie się spotkanie autorskie z tomaszowską poetką Elizą Segiet. Finał uświetni koncert Karoliny Cichej i Spółki „Pozdrowienia z Jidyszlandu”.

dla-internetu_plaka_final

GRA MIEJSKA ŚLADAMI TOMASZOWSKICH ŻYDÓW

 W dniu 20 września Tomaszów Mazowiecki stał się planszą gry, dzięki której wszyscy gracze mieli możliwość powędrowania śladami tomaszowskich Żydów oraz odkrycia dawnych i zapomnianych historii w architekturze rodzinnego miasta. Spacer uczestników rozpoczął się w Muzeum im. hrabiego Ostrowskiego, który był wielkim budowniczym i gospodarzem Kuźnic Tomaszowskich i który przyczynił się do wielokulturowego kształtu osady.

Zadaniem graczy było dotarcie do dziesięciu chederów (herb. pokój, izba) i zrealizowanie, czekających tam na nich, zadań. W swoich wędrówkach kierowali się otrzymanymi mapami – współczesną oraz dawną z 1911 roku, za sprawą której mogli poznać przedwojenne nazwy ulic oraz architekturę miasta z początku XX wieku. Wszystkie wyznaczone miejsca związane były z historią i kulturą tomaszowskich Żydów (Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3, czyli dawne Żydowskie Towarzystwo Gimnastyczno-Sportowe „Turnverein”; ulica Jerozolimska, na której mieścił się Kinoteatr „Odeon”; ulica Berka Joselewicza, przy której kiedyś stała Wielka Synagoga; I Liceum Ogólnokształcące, czyli pierwsza szkoła średnia w Tomaszowie ufundowana przez firmę Landsberg oraz wiele innych). W czterech chederach na uczestników gry czekali aktorzy wcielający się w rozmaite role – rebe, żydowska handlarka Chawełe Naar ze wspomnień Michała Piaseckiego, przedwojenna nauczycielka i trener sportowy. Gracze mieli za zadanie śpiewać piosenki w języku jidysz, pisać w języku hebrajskim, wykonywać ćwiczenia sportowe, przeprowadzić sondę uliczną na temat Wielkiego Stawu w Tomaszowie, rozwiązać krzyżówkę dotyczącą kultury żydowskiej. Każda grupa graczy wędrowała śladami wybranej żydowskiej, tomaszowskiej rodziny, a informacje o niej gromadziła na swojej karcie drużyny. Były więc cztery żydowskie rodziny: Steinmanów (Samuel – założyciel wspomnianego „Turnverein” i fabrykant, jego syn Henryk – poeta i działacz niepodległościowy), Warzagerów (tomaszowscy Żydzi – artyści, dekoratorzy Wielkiej Synagogi), Landsbergów (fabrykanci sukna), Bornsteinów (Emanuel, tomaszowski przemysłowiec filantrop i jego syn Tadeusz Benedykt – artysta). Była to więc edukacyjna podróż w czasie i przestrzeni, w której udział wzięło 21 osób, w tym aż 11 dzieci. Każda drużyna dotarła do wszystkich chederów i zdobyła informacje o rodzinie, w którą wcieliła się na dwie godziny. Tomaszowskie ulice zaś mogły raz jeszcze, po wielu latach, rozbrzmieć hebrajskim pozdrowieniem Szalom!

WARSZTATY DZIENNIKARSKIE

W dniach 1-4 września 2014 roku odbyły się Warsztaty Dziennikarskie prowadzone przez Elżbietę Chrulską oraz Mikołaja Walenczykowskiego. Uczestnicy warsztatów mieli możliwość poznania żydowskiej przeszłości Tomaszowa Mazowieckiego oraz losów tomaszowskich Żydów opowiadanych przez jedną z tomaszowianek. W trakcie warsztatów młodzież poznała narzędzia pracy filmowca, a także zgłębiła tajniki pracy dziennikarskiej. Wspólnie przygotowano krótki film reportażowy dotyczący żydowskiego Tomaszowa. Na premierę filmu zapraszamy 3 października do Ośrodka Kultury „Tkacz”! Serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom i gorąco zapraszamy do udziału w grze miejskiej, która odbędzie się 20 września!

WARSZTATY EDUKACYJNE

W dniach 8 i 9 sierpnia odbyły się Warsztaty Edukacyjne prowadzone przez Profesora Krzysztofa Tomasza Witczaka oraz Magdalenę Pulikowską. Pierwszego dnia uczestnicy zapoznali się z kulturą i historią tomaszowskich Żydów (życie rodzinne, oświata, działalność kulturalna, II wojna światowa). Drugiego dnia mieli możliwość zdobycia wiedzy praktycznej z zakresu edukacji kulturalnej (tańce izraelskie, rysowanie hamsy, funkcjonowanie dzisiejszych społeczności żydowskich). Dziękujemy serdecznie wszystkim uczestnikom za ich obecność oraz aktywność podczas spotkań.

Gorąco zapraszamy do udziału w kolejnych Warsztatach Dziennikarskich! Zachęcamy do włączenia się w tworzenie reportażowego filmu grupy dziennikarskiej – rozmowy wokół przeszłości miasta, spotkania w miejscach związanych z tomaszowskimi Żydami. Prosimy o zgłaszanie swojej chęci udziału w warsztatach jako uczestnik lub bohater filmowy! (telefonicznie lub mailowo).

LITERATURA WYSZŁA NA ULICE

Stempel

Stempel na chodniku

Miejskie chodniki tomaszowskie zostały ostemplowane. W przestrzeni miasta pojawiły się fragmenty literatury Joanny Kulmowej – wnuczki Eleonory i Aleksandra Landsbergów (tomaszowskiego fabrykanta i działacza społecznego), Michała Piaseckiego – autora książki Z Tomaszowa do Magnitogorska oraz Lutka Orenbacha – autora listów z tomaszowskiego getta.

Jak się umrze Lejbowi
Jak go rzucą do piasku
Pan obdarzy go łaską
I go zbudzi i powi:
„Źle się dzieje na ziemi,
Ludzie teraz nieludzkie,
Jedne gardzą drugiemi,
Się ich brzydzą jak pluskiew.
A mi właśnie potrzeba,
Co się ludziom nie przyda,
To stworzyłem im Lejba
Na półgłupka i żyda.”
I podsunie mnie talerz
I miód będzie dolewać
I serafom rozkaże
Kadysz za mnie odśpiewać.
A jak zrobi się cisza
Mnie przyciśnie do siebie:
„Lejb, ty nie miał kadysza,
Ty go miej tutaj w niebie.”
J. Kulmowa

KONFERENCJA PRASOWA

W dniu 21 lipca w Ośrodku Kultury „Tkacz” odbyła się konferencja prasowa inaugurująca projekt „Pasaże Pamięci – spotkanie z kulturą tomaszowskich Żydów”. W konferencji udział wzięli: Rafał Zagozdon – Prezydent miasta Tomaszowa Mazowieckiego, Dyrektorka Ośrodka Kultury „Tkacz” – Barbara Przybysz oraz Justyna Biernat – Pomysłodawczyni i Koordynatorka Projektu. Celem konferencji było przedstawienie najistotniejszych celów i założeń Projektu oraz wspólna rozmowa wokół tematyki tomaszowskich Żydów.