Ludzieńki

Bolesław Leśmian zaludnił swój baśniowy świat dusiołkami, znikomkami i innymi cudacznymi postaciami. Podczas wspólnych warsztatów literackich, teatralnych i plastycznych poznawaliśmy poetykę tego niezwykle oryginalnego twórcy pierwszej połowy XX wieku.

Bajka o złotym grzebyku

Narratorzy: Tosia Przyborek, Maja Przybyłkowicz, Mateusz Polus

Twórcy fabuły i bohaterów: Maja Błaszczyk, Gabrysia Boczkowska, Jadzia Bracha, Franek Kulis, Janek Kulis, Tosia Przyborek, Kuba Przybyłkowicz, Maja Przybyłkowicz, Dawid Podlasiak, Mateusz Polus

Opracowanie tekstu przygotowanego przez dzieci: Justyna Biernat, Kinga Dębiec-Czopowicz

Montaż dźwięku: Bartek Sęk

Muzyka dzięki uprzejmości Shigeru Umebayashi   http://shigeru-umebayashi.com/

Nasz leśmianowski projekt rozpoczęliśmy prelekcją Leśmian. Pleciuga pradawnych mitów dr. Michała Piętniewicza z Instytutu Myśli Józefa Tischnera w Krakowie. Dr Piętniewicz przybliżył nam biografię Leśmiana oraz cechy charakterystyczne jego poezji. Rozważania wokół twórczości poety kontynuowaliśmy podczas literackich spotkań. Międzypokoleniowa grupa literatów-amatorów, inspirowana niezwykłością wierszy Leśmiana, tworzyła własne teksty przepełnione neologizmami i humoryzmami. Pracą grupy animowała dr Karolina Wawer z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zachęcamy do lektury wierszy tomaszowian:

Ballady potworne

Asa tadarasa

Malinowy chruśniak – wariacje

Układanki

Wiersze własne

Jak powstały Ballady potworne?

„Dusiołek”, „Ballada dziadowska”, „Piła”, „Świdryga i Midryga”, „Dwaj Macieje” to tylko wybrane ballady Bolesława Leśmiana, które wykorzystują motywy demonologii ludowej. My także zmierzyliśmy się z pradawnymi upiorami, nękającymi przodków Słowian. Powstały ballady o rusałce, która według tradycji czyha na wędrowców nad wodami Bugu, oraz o Baboku – postrachu dzieci z Wielkopolski. Boicie się?

Jak powstały malinowe piosenki?

„W malinowym chruśniaku” to jeden z najsłynniejszych cykli erotyków w polskiej poezji. Powstał, gdy poeta poznał drugą miłość swego życia – lekarkę Dorę Lebenthal, podczas upalnych wakacji 1917 roku w Iłży… Te wiersze weszły do kanonu literackiego.  Czy wiecie, że jedyna wnuczka Bolesława Leśmiana, Gillian Hills, aktorka i piosenkarka popularna w latach 60. wyśpiewała kiedyś piosenkę „na motywach” wiersza dziadka? Jeśli wsłuchać się w słowa „Zou bisou-bisou”, można odnaleźć romantyczną historię schadzki kochanków na łonie natury. Oczywiście, utrzymaną w popowej stylistyce. Grupa literacka zabawiła się w piosenkopisarzy i klasyczny utwór Mistrza poddała takim przeróbkom literackim, by nagiąć go do gustów szerokiej, a nie tylko elitarnej, widowni. Nie było to łatwe zadanie, ale wybrnęliśmy z niego z dozą humoru.

Układanki

Leśmianolodzy, czyli znawcy Bolesława Leśmiana, ale także miłośnicy jego poezji, podkreślają niezwykłą wyobraźnię językową autora i bogactwo – nieprzebrane wręcz – leksyki jego liryki. Na czym to bogactwo polega? Doskonale widzimy je w wierszu otwierający drugi tom poezji autora („Łąka”), zatytułowanym „Topielec”. Poeta stworzył w nim krajobraz nieprzebytej gęstwiny leśnej, pochłaniającej wędrowca w swą soczystą zieleń. Nagromadzenie metafor, neologizmów, słów rzadkich, nieczęsto występujących w potocznej polszczyźnie (poeta do snu czytywał słowniki), złożyło się na oryginalną wizję językową i poetycką.
Grupa literacka stanęła w szranki z Mistrzem. Po przeczytaniu pierwszej części wiersza, nastąpiła konfrontacja z zakończeniem. Uczestnicy uzupełniali luki w leśnych metaforach, musieli także stworzyć własny wers zamknięcia utworu. Która wersja Tobie najprzyjemniej brzmi?

Własne wiersze

Gdybyś miała napisać leśmianowski wiersz, o czym by opowiadał? Czy byłby melancholijny, czy pełen humoru, poważny, czy ironiczny? Jakch słów użyłabyś? Czy ważny byłby dla Ciebie rytm wiersza? Przed takim wyzwaniem stanęła grupa literacka. Dziedzictwo Leśmiana obecne jest w poezji autorów tworzących we współczesności, takich jak Tymoteusz Karpowicz, Zbigniew Bieńkowski, czy Jarosław Marek Rymkiewicz. Spójrz, jak uczestnicy warsztatów odbili się w lustrze poezji autora sprzed nieomal stulecia.

Leśmianowski Dziecięcy Warsztat Wyobraźni był warsztatem młodego aktora, kostiumografa leśnego oraz literata. Dzieci stworzyły własne, wyobrażone światy w oparciu o poetykę cudaczności i niezwykłości Bolesława Leśmiana. Zaprojektowały kostiumy z leśnych materiałów, zbudowały baśniową narrację, wcieliły się w nieistniejące żyjątka.

Poeta opublikował pod pseudonimem Jan Łubin „Bajkę o złotym grzebyku”. Ta zaginiona bajka stała się dla dzieci inspiracją, wraz z prowadzącymi warsztaty Justyną Biernat i Kingą Dębiec-Czopowicz uzupełniły tytuł brakującą treścią. Tak powstała podziemna, trochę smutna, trochę wesoła kraina Żywotnia, którą zamieszkiwały rozmaite stwory: połowicznie człowiek, połowicznie drzewo Frandrzej, stwór o wodnych rękach Smołki Gigant, pajęczy Sobo i Sprime, Człowiekopies, nieśmiałe Piórko drzewne, Flafi, Hani, Nafi. Pewnego smutnego razu kolorowa Pianka zgubiła swój złoty grzebyk. Po rozlicznych poszukiwaniach oraz zwycięskiej walce ze skarpecianym Wężem grzebyk odnalazł się. W Żywotni zapanowała radość, a Wąż został pożarty przez prastwora Cegłorzecz.

Leśmianowski projekt domknęliśmy warsztatami plastycznymi prowadzonymi przez Aleksandrę Ignasiak i Katarzynę Filę. Stworzyliśmy własne, leśmianowskie fonty. Następnie odbył się występ dzieci, prezentacja twórczości literatów oraz koncert zespołu Agnellus. Ogrody przy ulicy Barlickiego 26/28 stały się przedziwnym, „trochę smutnym trochę wesołym” leśmianowskim domem. Agnieszka Kowalska-Owczarek śpiewała wraz z Bolesławem Leśmianem:

Śni się lasom – las
Śnią się deszcze.
Jawią się raz w raz
Znikłe Maje.

I mijają znów,
I raz jeszcze…
A ja własnych snów
Nie poznaję.
[1933]

 

AGNELLUS

Dwoje ludzieńków. Tribute to Leśmian

to forma muzycznie opracowanych utworów Bolesława Leśmiana tworząca spójne plastyczno-muzyczne mini-widowisko zrealizowane przez zespół Agnellus.  Premiera  koncertu odbyła się 04. 03. 2017 w Domu Literatury w Łodzi. Koncert jest oprawiony plastycznie rysunkami Kosmy Woźniarskiego.

muzyka – AGNELLUS
rysunki –  Kosma Woźniarski
video-animacje –  Agnieszka Kowalska-Owczarek
stylizacje –  Agnieszka Kowalska-Owczarek

Dwoje ludzieńków (koncert premierowy projektu „Dwoje ludzieńków” Dom Literatury w Łodzi)

https://www.youtube.com/watch?v=Om3yOS3xIkk

AGNELLUS – zespół w swojej kreacji wychodzi poza ramy piosenki poetyckiej, wnikając w przestrzeń muzyczno-teatralną. Porusza się pomiędzy piosenką literacką a poetyckim rockiem, niekiedy z elementami jazzu lub folkowym kolorytem. Ze względu na specyfikę zespołu można go usłyszeć na festiwalach muzycznych, teatralnych i poetyckich. Utwory autorów Agnellusa znalazły się na płycie Macieja Zembatego pt. „Piosenki z trumienki” (Canto, 2002). W październiku 2012 w Polskim Radio Łódź odbyła się premiera albumu „Ballady i transe”, (Dalmafon). Znajdują się na nim zarówno utwory poezji modernistycznej, jak również współcześnie tworzących autorów, szczególnie łódzkich poetów. Zespół ma przygotowany do wydania nowy album „Bal dla ubogich”, który będzie złożony w całości z autorskich kompozycji do słów Tuwima i ukaże się nakładem wydawnictwa Domu Literatury w Łodzi. Kolejnym muzycznym projektem grupy są „Wyliczanki, igry, fiki” – muzyczna interpretacja znanych dziecięcych zabaw słownych oraz program Tribute to Leśmian. Więcej: http://agnellus.art.pl/o-nas/ 

Zespół współtworzą: Agnieszka Kowalska-Owczarek – śpiew, Agnieszka Nowak – gitara akustyczna, Tomasz Kowalski – gitara basowa, Daniel Machoś – gitara elektryczna, Makary Fryczak – perkusja.

 

Patron projektu: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Najbardziej popularne

Written by:

Bądź pierwszym który skomentuje

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *