Nie/Pamięć

  NIE/PAMIĘĆ. TEATR W TOMASZOWIE MAZOWIECKIM

Projekt „Nie/Pamięć. Teatr w Tomaszowie Mazowieckim” to proces przywracania pamięci o wielokulturowej tradycji miasta za sprawą działań teatralnych. Wspólnie przygotowany spektakl stał się formą odkrywania dawnych, marginalizowanych historii oraz nadawania im nowych jakości artystycznych. Impulsem do powstania przedstawienia były listy Izraela Aljuche Orenbacha. Lutek był zasymilowanym Żydem tomaszowskim, który w okresie hitlerowskiej okupacji przebywał w tomaszowskim getcie, tam działał plastycznie i teatralnie. Swoje listy adresował do ukochanej dziewczyny, nadając im charakter intymnej opowieści o znaczących dla niego wydarzeniach z życia żydowskiej społeczności.

Warsztaty teatralne

Warsztaty teatralne składały się z trzech osobnych bloków: dramaturgicznego, aktorskiego, scenograficzno-kostiumograficznego. Pozwoliły one uczestnikom nie tylko poznać historię i tradycję tomaszowskich Żydów, ale także stały się samodzielną, autorską pracą twórczą. Finalny spektakl był prezentowany tomaszowskiej publiczności 30 oraz 31 lipca 2015 roku w pofabrycznym lofcie przy ulicy Zgorzelickiej 27 znajdującej się niegdyś w obrębie tomaszowskiego getta. W projekcie udział wzięło łącznie 28 osób, w tym dramaturdzy: Bartłomiej Sęk, Hanna Sęk, Anna Kowalska, Aleksandra Koselak, Wiktoria Kondejewska, Weronika Biernat, Przemysław Biernat, Krzysztof Karbowiak, aktorzy: Wiktoria Jagoda Obłog, Julia Sikora, Adrianna Rumińska, Martyna Romańska, Maja Pinczewska, Maja Ostalska, Maciej Majchrzak, Wiktoria Kondejewska, Lena Kapruziak, Klaudia Koścista, Marcelina Jaroma, Kosma Góra, Katarzyna Garczyńska, Tomasz Dobski, Bartłomiej Dębiec, Kornel Celoch, Marlena Bińczyk, scenografowie i kostiumografowie: Daria Wnuk, Iga Kuik. Montażem dźwięku zajął się Jakub Puszczykowski.

Serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom warsztatów: dramaturgom, aktorom oraz scenografom za wspólnie spędzony czas. Dziękujemy również publiczności, która zechciała przyjrzeć się owocom prac warsztatowych i przybyć na spektakl „Listy z getta”. Zachęcamy do zapoznania się z relacją fotograficzną przygotowaną przez Dariusza Kwapisiewicza oraz programem teatralnym stworzonym przez grupę dramaturgiczną.

Składamy wyrazy wdzięczności Panu Jerzemu Pawlikowi za nieodpłatne udostępnienie zdjęcia, które wzbogaciło identyfikację wizualną projektu. Dziękujemy Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie za zgodę na wykorzystanie kolekcji Edith Brandon podczas prac warsztatowych.

Program teatralny część 1

Program teatralny część 2

Plakat

Kalendarz działań

Grupa Justyny Biernat

Dramaturgiczna

Podczas warsztatów uczestnicy pracowali na materiałach archiwalnych (listach Lutka oraz innych przekazach literackich i fotograficznych) dotyczących wielokulturowego Tomaszowa, czerpiąc z nich impulsy do opracowania fabuły sztuki. Rozwijali swoje zdolności literackie, umiejętność tworzenia spójnej i atrakcyjnej narracji dramatycznej, poznawali także podstawy warsztatu krytyka teatralnego. Współtworzyli spektakl za sprawą swej wiedzy na temat dawnego miasta oraz umiejętności literackich. Przygotowany przez nich dramat „Listy z getta” został opublikowany w czasopiśmie literacko-artystycznym „Arterie” oraz przetłumaczony na język angielski. Obecnie czeka na publikację w piśmie amerykańskim.

W czasie trwania projektu grupa dramaturgiczna miała przyjemność gościć potomka tomaszowskich Żydów, który przybył z Los Angeles  do rodzinnego miasta swoich dziadków. Dramaturdzy poprzedzili spotkanie z gościem wizytą w Archiwum Państwowym w Tomaszowie Mazowieckim, gdzie zbierali informacje związane z rodziną Steinmanów i Szulmaisterów. Polsko-amerykańskie spotkanie stało się okazją do wspólnej refleksji nad żydowskim dziedzictwem Tomaszowa Mazowieckiego. Warsztatowicze podzielili się z gościem zdobytą podczas projektu wiedzą na temat historii i kultury miasta, pozyskanymi z archiwum fotografiami i dokumentami. Wraz z profesorem Krzysztofem Tomaszem Witczakiem wszyscy udali się na spacer śladami dawnej żydowskiej społeczności, następnie odwiedzono tomaszowski kirkut.

       Grupa Małgorzaty Jochan

Scenograficzno-kostiumograficzna

Podczas warsztatów uczestnicy próbowali odnaleźć możliwie najlepsze środki plastyczne adekwatne dla tematu i formuły przedstawienia. Wspólne spotkania umożliwiły im rozwijanie zdolności manualnych, wyobraźni plastycznej oraz świadomości i znaczenia przestrzeni teatralnej. Uczestnicy przygotowali autorskie kostiumy oraz oprawę plastyczną spektaklu.

Grupa Kariny Góry

Aktorska

Podczas warsztatów aktorskich uczestnicy pracowali nad swoim ciałem, głosem i ruchem. Poprzez ćwiczenia rozwijające warsztat aktora z wykorzystaniem elementów teatru ruchu przygotowali poszczególne sekwencje i sceny spektaklu. Inspirowali się scenariuszem przygotowanym przez grupę dramaturgiczną, wykorzystali kostiumy i oprawę plastyczną grupy scenograficzno-kostiumograficznej.

Biogramy

Justyna Biernat

doktorantka w Katedrze Teatru i Dramatu Uniwersytetu Jagiellońskiego, absolwentka teatrologii i filologii klasycznej UJ, prezes Stowarzyszenia Statek Feaków, recenzentka teatralna oraz instruktorka zajęć teatralnych dla dzieci i młodzieży. Laureatka stypendium „Mobilność Plus”, w ramach którego część swojego doktoratu realizowała na Uniwersytecie w Oksfordzie, absolwentka krakowskiej Szkoły Grafiki Komputerowej, prowadząca liczne projekty kulturalne (także poświęcone tomaszowskim Żydom). Jest tomaszowianką, która od dziesięciu lat mieszka i pracuje w Krakowie. Przygotowuje projekt naukowy poświęcony publikacji i edycji krytycznej listów z tomaszowskiego getta.

Małgorzata Jochan

absolwentka krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych (wydział malarstwa, spec. scenografia) oraz Uniwersytetu Pedagogicznego (edytorstwo z komunikacją medialną). Już na studiach rozpoczęła współpracę z Narodowym Starym Teatrem w Krakowie, aktualnie zajmuje się projektowaniem scenografii i kostiumów na potrzeby filmu, reklamy, telewizji oraz spektakli teatralnych. Tworzy także koncepcje i oprawy wizualne stałych ekspozycji muzealnych (Ośrodek Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej w Kielcach). Małgorzata Jochan jest tomaszowianką, pracuje głównie w Warszawie i Krakowie.

Karina Góra

absolwentka Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy (wydział instrumentalny, spec. wiolonczela w klasie prof. R. Sucheckiego). Swój warsztat muzyczny doskonaliła podczas wielu warsztatów interpretacji muzycznej, dramy, tańca i pantomimy. Od siedmiu lat jest członkiem grupy Bourbon Quartet. Jest założycielką teatru „Trzcina” oraz współzałożycielką Stowarzyszenia Inicjatyw Kulturalnych „Trzcina”, działających w Tomaszowie Mazowieckim. Jest autorką i reżyserką nagradzanych w kraju i za granicą spektakli „Sen lalkarza”, „Uczucia w pięciu odsłonach”, „W dłoni przeznaczenia?”, „Wyznanie”. Była współuczestniczką nagrania i trasy koncertowej Hey Unplugged. Ukończyła podyplomowe studia reżyserii teatru dzieci i młodzieży w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej we Wrocławiu. Z zamiłowania maluje – jest współuczestniczką wystaw indywidualnych i zbiorowych.

Szymon Zadumiński

asystent rabina w Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Łodzi. Ukończył Seminarium Shavi Israel, Jesziwa Machon Meir oraz Jesziwa Otniel w Izraelu. Był prowadzącym obóz letni dla młodzieży pochodzenia żydowskiego organizowany kilka lat temu na Węgrzech, obecnie prowadzi zajęcia z zakresu kultury żydowskiej. Podczas projektu poprowadzi jednorazowe warsztaty dotyczące kultury żydowskiej.

 


Projekt „Nie/Pamięć. Teatr w Tomaszowie Mazowieckim” był realizowany przez Ośrodek Kultury „Tkacz” w terminie 1 kwietnia – 1 września 2015 roku w ramach programu „Teatr 2015 – Promesa: 250-lecie teatru publicznego w Polsce. Edukacja teatralna i promocja teatru”. Projekt otrzymał dofinansowanie z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i stanowił kontynuację projektu „Pasaże Pamięci – spotkanie z kulturą tomaszowskich Żydów”. Autorką i koordynatorką projektu była Justyna Biernat.

 

 

 

 

 

Najbardziej popularne

Written by:

Bądź pierwszym który skomentuje

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *